Ministrowie (urzędnicy administracji centralnej)
Ministrowie (urzędnicy administracji centralnej) - Galeria zdjęć
Najwyżsi urzędnicy w państwie czyli „ministrowie” wywodzili się z czasów Kazimierza Wielkiego. Weszli do senatu późno, toteż szli za wojewodami i niektórymi kasztelanami. Ministrów w Rzeczpospolitej było siedmiu: marszałek wielki koronny, marszałek nadworny, kanclerz, podkanclerzy, podskarbi oraz hetmani wielki i polny. Tych dwóch urzędników wojskowych nie wchodziło jednak do senatu, ponieważ urząd hetmański powstał już po formalnym zamknięciu polskiego senatu. W 1569 roku, liczba ministrów została podwojona wtedy to utworzono taką samą hierarchię ministerialną w Wielkim Księstwie Litewskim. Teoretycznie ministrowie koronni i litewscy byli formalnie równi, ale w praktyce ważniejsi byli ministrowie koronni, jako ci którzy częściej rezydowali przy władcy.
Polecane artykuły
-
Marszałek koronny (mareschalcus Regni Poloniae)
Urząd marszałka koronnego sięga swoją genezą wczesnego średniowiecza. Początkowo do jego kompetencji należało zajmowanie się dworem monarszym i sprawami władcy. W początku XV stulecia ostatecznie ukształtował się zakres spraw, jakimi miał się zajmować i u
-
Marszałek nadworny (mareschalcus curiae)
Wobec wzrostu obowiązków marszałka koronnego, w 1409 roku ustanowiono urząd marszałka nadwornego. Spełniał on funkcje pomocnicze wobec marszałka koronnego i zastępował go w razie potrzeby. Sprawował nadzór nad dworem królewskim i został powołany w skład s
-
Kanclerz (cancellarius)
Wybitny szesnastowieczny prawnik Jakub Przyłuski określił kanclerza jako oko, ucho, ręką króla. O tym, że był to jeden z najważniejszych urzędów w dawnej Polsce świadczy fakt, że nominacja kanclerska mogła mieć miejsce jedynie podczas sejmu. Wyjątkowo mon
-
Glossarium: podkanclerzy
podkanclerzy – zastępca kanclerza wielkiego, godność senatorska. Było dwóch podkanclerzych: koronny i litewski, a ich uprawnienia były zbliżone do kompetencji kanclerzy. Wystawiane przez nich dokumenty pieczętowano tzw. pieczęcią mniejszą.
-
Glossarium: podskarbi
podskarbi (łac. thesauriarius) – urzędnik centralny odpowiedzialny za nadzór nad skarbem państwa. Miał czuwać nad stosunkami monetarnymi w kraju, zarządzać królewszczyznami i majątkiem stołowym króla w okresie bezkrólewia.
-
Hetmani wielcy i polni
Urząd hetmana (dux exercituum, campiductor generalis) powstał w Polsce w drugiej połowie XV wieku. Swój pierwowzór miał w Czechach i ustanowiono go wraz z koniecznością zaciągania wojska zaciężnego, którego hetman był dowódcą. Początkowo hetmana powoływan
